Tektury wielowarstwowe powszechnie choć nieprawidłowo zwane kartonami...
Tektury wielowarstwowe zwane potocznie (choć nieprawidłowo) kartonami to papierowe materiały składające się z wielu warstw łączonych bez użycia kleju przez sprasowanie na mokro. Symbole GC1 i GC2 są skrótami niemieckich nazw opisujących budowę tych materiałów.
Symbol GC1 oznacza w języku niemieckim „Gestrichener Chromokarton mit weißer Rűckseite”, co odpowiada angielskiemu określeniu „Coated FBB white back” oraz polskiemu „powlekana tektura wielowarstwowa pudełkowa z białym spodem”. Angielski skrót „FBB” oznacza „Folding Boxboard”, co w języku polskim tłumaczy się jako „tektura pudełkowa wielowarstwowa”. Symbol ten opisuje obecnie tylko wygląd (barwę) powierzchni tektury: wierzchu i spodu.
Symbol GC2 oznacza w języku niemieckim „Gestrichener Chromokarton mit heller Rűckseite”, co odpowiada angielskiemu określeniu „Coated FBB manila back” oraz polskiemu „powlekana tektura wielowarstwowa pudełkowa z jasnym (kremowym) spodem”. Symbol ten opisuje obecnie tylko wygląd (barwę) powierzchni tektury: wierzchu i spodu.
Najogólniej mówiąc, tektura GC1 różni się na pierwszy rzut oka od tektury GC2 jedynie barwą spodu – w przypadku GC1 spód jest biały i powlekany, zaś w przypadku GC2 spód jest kremowy – lub jasny zbliżony do kremowego – oraz niepowlekany lub zaklejany albo pigmentowany. Są to pierwsze, zauważalne nawet dla laika różnice między tekturami GC1 i GC2. W rzeczywistości różnic tych jest znacznie więcej; będzie o nich mowa w dalszej części broszury.
Tektury GC1 i GC2 są stosowane do produkcji różnego rodzaju pudełek, zazwyczaj o niewielkiej pojemności, przeznaczonych głównie do pakowania produktów przemysłu farmaceutycznego i spożywczego.
Oprócz tektur wielowarstwowych produkowanych metodą bezklejową są także produkowane tzw. tektury laminowane, sklejane z suchych warstw papierowych. Są one zazwyczaj znacznie droższe od tektur produkowanych metoda bezklejową i mają w związku z tym inne specjalne zastosowanie, choć można je także stosować do tego samego celu, co tektury wielowarstwowe – o zastosowaniu będzie decydowała różnica cen.
W tym miejscu warto podać definicje tektury i papieru, gdyż obecnie wszelkie produkty papierowe dzieli się tylko na te dwie grupy. Ostatnio zniknęło z podziału kryterium gramatury1, które było stosowane jeszcze kilka lat temu.
Pierwszy zasadniczy podział produktów papierowych to podział na wytwory i przetwory papierowe.
Wytworami papierowymi nazywa się tworzywa włókniste otrzymane w postaci arkuszy lub wstęgi z odpowiednio przygotowanych, uformowanych, odwodnionych i wysuszonych włókien roślinnych (rzadziej z udziałem włókien zwierzęcych, syntetycznych, mineralnych), z ewentualnym dodatkiem wypełniaczy, środków zaklejających, barwników oraz innych chemicznych środków pomocniczych.
Przetworami papierowymi nazywane są produkty otrzymane w wyniku poddania wytworów papierowych procesom obróbki chemicznej (nasycanie, powlekanie) lub mechanicznej (wykrawanie, wytłaczanie, formowanie, sklejanie, zszywanie, zwijanie itp.) albo obu rodzajom tych procesów łącznie. Typowym wytworem papierowym jest papier niepowlekany, a typowym przetworem papierowym –
papier (lub tektura) powlekany, tj. papier, którego powierzchnię pokryto mieszanką pigmentową.
Produkty papierowe są obecnie najczęściej stosowanymi podłożami drukowymi, czyli materiałami przeznaczonymi do zadrukowywania różnymi technikami drukowania. Stanowią one nośnik obrazu wytwarzanego za pomocą formy drukowej i farby drukarskiej lub – w przypadku drukowania cyfrowego – za pomocą odpowiednich tonerów bądź atramentów.
Obecny podział produktów papierowych na papier i tekturę jest typowo intuicyjny w związku z tym, że mamy do czynienia z początkową fazą zmiany technologii produkcji papieru na technologię wielowarstwową (stosowaną nawet do produkcji papierów o niskiej gramaturze). Fakt ten spowodował wykluczenie dwóch kryteriów podziału: gramatury i wielowarstwowości wykonania. Pozostają jeszcze dwa intuicyjne kryteria: sztywność i zastosowanie.
Papier można więc określić jako produkt papierowy o stosunkowo niewielkiej sztywności i małej masie, przeznaczony do pisania oraz do drukowania i produkcji: gazet i czasopism, książek i broszur, akcydensów (z wyłączeniem opakowań sztywnych o dużej masie), a także przeznaczony do celów higienicznych i technicznych.
Z kolei tektura to produkt papierowy o wysokiej sztywności i dużej masie przeznaczony do produkcji sztywnych i ciężkich opakowań oraz do celów introligatorskich, przede wszystkim do produkcji wszelkiego typu okładek i do celów technicznych.
